2019: Meebewegen, verbinden en resultaten boeken
Meer werk, meer woningen, passende zorg en solide financiën. Dat was de belofte van de eerste begroting na het bestuursakkoord Lef en Liefde. In deze jaarrekening leggen we verantwoording af over de voortgang op die belofte.
Corona
En dan voelt het, medio 2020, best vreemd om terug te blikken op het jaar 2019 waarin alles tot stilstand lijkt te komen en er mooie voortgang is geboekt. Terugblikken vanuit een jaar waarin de impact van Corona zo groot is. Maar de ingrijpende coronacrisis maakt ook duidelijk dat vooruitgang niet vanzelfsprekend is. Dat we met elkaar dankbaar mogen zijn voor elke stap vooruit die we zetten. Dat we mogen en móeten vieren wat we bereiken, en hoe we als stad groeien. Zodat we ook in tijden van schaarste en crisis kunnen teren op het goede, en vol vertrouwen kunnen uitzien naar de toekomst.
Meebewegen met de stad
We zien dat het ons in 2019 steeds beter lukte om snel mee te bewegen met wat onze stad nodig heeft:
- In 2019 zijn er niet alleen 1.056 woningen gebouwd, maar ontstond er door een versnellingsaanpak in honderd dagen ook zicht op 2.000 extra te realiseren woningen, bovenop de bestaande programmering. 6.000 extra woningen in vier jaar tijd – die ambitie is onverminderd hoog en onze motivatie om dat doel te bereiken staat als een huis. Om de bouw van sociale en middeldure woningen te stimuleren stelde de gemeenteraad in 2019 een bedrag beschikbaar van € 14 miljoen en we maakten afspraken met de drie Bredase woningcorporaties en de huurkoepels in de nieuwe Alliantie afspraken 2019-2023.
- We plukten de vruchten van de economische groei van de laatste jaren en anticipeerden daar actief op, onder andere door meer mensen aan het werk te helpen. De Bredase werkgelegenheid is vorig jaar gegroeid met 1,5%, tot bijna 110.000 banen. Door een geïntensiveerde aanpak in 2019 zijn 732 mensen uit een uitkeringssituatie begeleid naar een betaalde baan, van wie de helft zelfs fulltime werkt. Door invoering van de tegenprestatie zijn er meer mensen maatschappelijk betrokken en is de stap naar betaald werk verkleind.
- We oogsten wat vanaf 2018 gezaaid is aan beheersingsmaatregelen in het sociaal domein. De eerste opbrengsten van de intensieve lobby in Den Haag zijn zichtbaar. We hebben in 2019 onverminderd geïnvesteerd in passende zorg, hulp en ondersteuning aan iedereen die dat nodig heeft met de juiste zorg, op de juiste plek. Door alle inspanningen hebben we in 2019 goede stappen gezet om de uitgaven in het sociaal domein in balans te brengen met de inkomsten van het Rijk.
- 2019 kenmerkte zich in financiële zin door onzekerheid op onze Rijksinkomsten, de schommelingen tussen de circulaires vroegen nog meer dan anders om tijdig bij te kunnen sturen op onze financiële stand van zaken. We sluiten het jaar af met een positief weerstandsvermogen en onze kengetallen laten zien dat we in staat zijn om aan onze financiële verplichting te voldoen. Breda is financieel gezond.
Verbindingen
2019 was ook het jaar waarin vanuit onze kernkwaliteit – het leggen van verbindingen – mooie winst is geboekt. Door actief samenwerking te zoeken met allerlei partners in overheid, onderwijs en bedrijfsleven. Lokaal, regionaal, landelijk én internationaal. Bijvoorbeeld door cofinancieringen aan te gaan en samen actief fondsen, subsidies en externe bijdragen aan te trekken, zoals de regiodeal, MKB-deal, subsidies voor de energietransitie, natuur, water, erfgoed, Park Seelig en de Nieuwe Mark. Door gezamenlijk steeds verdergaande plannen te maken om Breda te verduurzamen, en een gezonde en groene stad te laten zijn waarin het prettig leven is én blijft. En door stevige uitdagingen niet uit de weg te gaan, maar zoveel mogelijk gezamenlijk aan te pakken. Zoals de zorgoverdracht van Juzt, het borgen van de continuïteit van Atea en het beëindigen van Werk aan de Wijk.
We zijn integraler gaan kijken naar thema’s als Zorg en Veiligheid en Wonen en Zorg en boekten mooie resultaten met de aanpak Werkend Leren, de Strategische Onderwijsagenda en de aanpak 'Een plus op kwetsbare wijken en vroegsignaleringswijken'. Door speerpunten te benoemen die dwars door verschillende beleidsvelden heenlopen, zoals digitalisering en toegankelijkheid, ontstaat focus. We blijven daarbij uitgaan van de kracht van héél Breda en bedenken niet alles op een stadskantoor. Door de Toekomststoel kunnen kinderen en jongeren meepraten over de toekomst. Zij zijn daardoor betrokken bij het Breda van morgen en geven daar zelf vorm en kleur aan. Inwoners worden, met de Omgevingswet in het vizier, in een steeds vroeger stadium bij plannen betrokken en krijgen ruimte om zelf plannen tot bloei te laten komen. En met vijf Talk of the Towns werd in 2019 een basis gelegd voor de Bredase omgevingsvisie.
In een wereld waarin samenwerking en netwerken steeds belangrijker worden erkennen we ook onze afhankelijkheid van anderen. Wij hebben in 2019 hard gewerkt aan een versterking van onze positie in landelijke netwerken. Helaas heeft de regering nog niet ingestemd met een objectievere en eerlijkere verdeling van het gemeentefonds. Er liggen nog geen garanties voor financiële compensatie van rijksmaatregelen die gemeenten hard raken, zoals de invoering van het abonnementstarief binnen de Wmo. Het onderhouden en uitbouwen van onze opgebouwde positie in landelijke netwerken en de goede relatie met de ministeries en het Rijk, waarbinnen de belangen van gemeenten worden gehoord en erkend, blijft daarom ook in de komende jaren hard nodig.
Toekomstbestendigheid
Verbindingen zijn ook nodig om een sterk fundament te leggen voor een toekomstbestendige stad in Europa, met een internationale uitstraling en een grootstedelijke allure. Een stad die niet afwacht en achterover leunt, maar kansen pakt en verzilvert. Een stad die met geloof in eigen kracht en kunnen uitdagingen aangaat en zich voorbereidt op wat komt.
Met de blik vooruit is daarom een economische visie opgesteld, werden bouwstenen voor een mobiliteitsvisie, een erfgoedvisie en een visie op jeugd en op armoede en schulden gelegd en werden een Regionale Energie Strategie en een Regionale Investerings Agenda voorbereid. Daarnaast is de beleidsvisie Cultuur vastgesteld met daarin onder andere de speerpunten internationalisering, landelijk onderscheidend aanbod, verbinding met andere sectoren, ontwikkeling Havenkwartier, kunst en cultuur in de publieke ruimte en een toekomstbestendige sector.
Ook in 2019 werden de nieuwe campussen in gebruik genomen van Buas en de Rooi Pannen. Rijk Bredaas erfgoed als fundament, waar toekomstbestendig onderwijs van duizenden mbo- en hbo- studenten op gebouwd kan worden. Tenslotte kon in 2019 (en begin 2020) de basis gelegd worden van drie grote projecten door het vaststellen van de benodigde kredieten voor de Nieuwe Mark, het Talentencentrum en nieuwbouw van de Doorstroomvoorziening.
Preventie
We bouwen met mooie vergezichten aan de toekomst, maar sluiten onze ogen niet voor dat wat er vandaag in onze dorpen en wijken speelt. Criminele inmenging in allerlei haarvaten van onze stad zijn we samen met onze inwoners te lijf aan het gaan, door naast repressie en handhaving nog meer in te zetten op bewustwording en preventie. Bijvoorbeeld doordat onze succesvolle buurtpreventiegroepen zijn uitgebreid, maar ook door gerichte inzet in buurten. We sloten een Sportakkoord met maatschappelijke partners en boekten mooie resultaten met het project Bewegen naar de Voorkant. Door middel van programma's als Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) en een intensievere samenwerking met huisartsen en partners van zorg voor elkaar Breda hebben we nog meer ingezet op het voorkomen van gezondheidsproblemen (en daarmee veel specialistische zorg).
We houden de stad en de leefkwaliteit op orde en zagen hoe de Markt in Prinsenbeek, de Baronielaan, de Zuidelijke Rondweg en de Mezz flink opknapten, maar hebben we ook in de zomer het GFT-afval vaker opgehaald.
Resultaten en trots
Met de blik vooruit, de handen uit de mouwen en de voeten in de klei oogsten we in 2019 mooie resultaten: we vierden 75 jaar vrijheid met vele initiatieven in de stad en mochten hierbij zowel koning Willem-Alexander als de Poolse president in onze stad verwelkomen, het winnen van de Access City Award en de Smart Tourism Award voor toegankelijkheid. We begonnen met de voorbereidingen voor de miljoenen ogen waarvan we hopen dat die straks wereldwijd het schitterende Bredase decor zien tijdens de Vuelta.
Eén ding is in al die jaren niet veranderd. De gezamenlijke trots op onze stad en alle inwoners die die stad elke dag opnieuw maken. Onze toegewijde vrijwilligers, harde werkers en gastvrije buurt- en dorpsgenoten die onze stad tot zoveel meer maken dan een verzameling stenen. Onze unieke ligging, middenin het groen, en op zo’n fantastische en strategische plek op de wereldkaart.
Die stad blijft ook tijdens een coronacrisis overeind. We verliezen dierbare inwoners aan het slopende virus, we zien de ingrijpende economische gevolgen van de crisis, we weten dat sommige ambities moeilijker te halen zijn en dat we moeten herbouwen na de klap die we nu doormaken. Maar met zó’n stad, en met zúlke inwoners kun je haast niet anders dan vol vertrouwen vooruit bewegen naar een nog mooiere toekomst.
College van Burgemeester en Wethouders