Beheer van de openbare ruimte

In 2019 steeg de hoeveelheid ingezameld restafval licht ten opzichte van 2018.
In 2018 voerden we de nieuwe manier van inzamelen overal in. De hoeveelheid gescheiden ingezamelde grondstoffen is nog steeds hoog.
Het afval wordt nog wel eens verkeerd aangeboden (naast de ondergrondse container, in de openbare ruimte, niet goed gescheiden of in de verkeerde container). Dit blijft een punt van aandacht. Hier spelen we met gerichte communicatie op in. Denk aan de rode kaart aan een container, (push)berichten via de afvalwijzer, facebook, overleg met woningcorporaties, vereniging van eigenaren, wijkorganisaties of initiatieven en communicatie op de vuilniswagens.

Om de hoeveelheid restafval te verminderen is extra inzet en aandacht nodig voor afval scheiden. De in 2019 uitgevoerde quickscan in opdracht van de rekenkamer en het onderzoek in ambtelijke opdracht gaven ook aan dat dit nodig is om de landelijke ambities (van afval naar grondstof en Nederland circulair in 2050) te halen. Ook is duidelijk dat de tarieven in relatie tot het kostenniveau niet kostendekkend zijn.

In 2019 hebben we veel projecten integraal aangepakt om zo goed mogelijk samen te kunnen werken tussen bewoners, de diverse afdelingen en derde partijen (nuts-partijen, ontwikkelaars, ed). Tijdens de uitvoering van diverse projecten in de openbare ruimte is ervoor gezorgd dat de bereikbaarheid niet in het geding kwam. Ook leidden de inzameling en transport van afvalwater niet tot uitval van primaire processen bij bedrijven. Daarnaast deden we afgelopen zomer onderzoek naar hitte in de binnenstad om te komen tot effectieve maatregelen die de kans op hitteproblemen verlagen. Vanuit het Europees subsidieprogramma Cooltowns zijn diverse projecten voorzien om hittestress te beperken of te voorkomen. De stad is schoner en groener doordat we de biodiversiteit in het groen hebben versterkt, bomen aanplantten die bestendig zijn tegen droogte en storm, en efficiënter reinigen in de stad.

De ingezette weg Van Afval Naar Grondstof (VANG) is voortgezet. Dat betekent dat nu overal via de nieuwe manier wordt ingezameld. De hoeveelheid restafval per inwoner lag op 111 kg, net iets hoger dan 2018. De doelstelling van 127 kg in 2020 halen we.
Verdere afname is noodzakelijk om de ambitie van 30 kg restafval per inwoner in 2025 te halen.
Nu VANG overal is ingevoerd zien we dat inwoners wennen aan het systeem. Communicatie over het scheiden van afval en het verminderen van de hoeveelheid restafval heeft extra aandacht nodig. Externe (markt)ontwikkelingen zorgen ervoor dat inzet door inwoners en het belang van goed scheiden extra onder de aandacht moeten komen en blijven. Zeker met het oog op de doelstellingen 2025 en 2050.

Bij flats en appartementen kiezen we in overleg met verenigingen van eigenaren of corporaties de meest optimale inzameling voor die locatie. Dit is afhankelijk van de situatie. Ook bekijken we of in gebieden bijvoorbeeld een extra wijkvoorziening voor plastic verpakkingen en drinkpakken nodig is. Op deze manier zorgen we voor voldoende voorzieningen in de buurt. In Brabantpark plaatsten we 3 bovengrondse containers voor plastic bij de hoogbouw. En op andere locaties vervingen we ondergrondse restafval containers voor containers voor plastic verpakkingsafval en drinkpakken. Dit is alleen mogelijk op locaties waar meerdere restafval containers staan. In de binnenstad maakten we het mogelijk om met de afvalpas afval aan te bieden bij een aantal fietsenstallingen.
De meerpersoonshuishoudens ontvingen een tweede afvalpas. Inwoners kunnen daarnaast toegang krijgen tot 2 extra ondergrondse containers voor huishoudelijk restafval (2 standaard, 2 op verzoek).
In de maanden mei, juni en juli zamelden we gft-afval wekelijks in. Via de website, sociale media, persoonlijk en de afvalwijzer informeren we inwoners over het scheiden van afval en het op de juiste manier aanbieden van het afval.

VANG draagt bij aan een circulaire economie. In 2019 maakten we een start met het invullen van de rol van de gemeente en afvalservice binnen deze transitie. De voorbereidingen om de kringloopwinkel Vindingrijk te integreren in het proces van afvalverwerking is hiervan een goed voorbeeld.   
Ook regionale samenwerking is hierin nodig. We troffen voorbereidingen voor de samenwerking met de gemeente Etten-Leur die start in 2020.

In 2019 zijn veel acties verricht om bij te dragen aan de visie Stad in een groen park. We plantten extra bomen aan de Baronielaan, de Graaf Hendrik III laan en in verschillende natuurgebieden. Ook plantten we 3500 m2 aan bollenmengsels en realiseerden we het project voor de vergroening van de Claudius Prinsenlaan. We kozen voor dit project planten- en boomsoorten die relatief veel droogte kunnen verdragen en geen moeite hebben met de hogere temperaturen in de stad. Droogte en storm zijn wel factoren die een flinke impact hebben op de openbare ruimte. De eikenprocessierups gaf in de zomer veel overlast en er is veel inzet gepleegd om de rups te verwijderen. We gaven extra water en we vervingen bomen en beplanting. Tenslotte herstelden we het barokelement bij het Herculesbeeld in het Valkenberg en vervingen we daarbij ook de buxus. De hevigere weersomstandigheden, samen met verzoeken uit de stad voor verbeteringen aan het groen, leidden tot onvoorziene kosten. Door klimaatverandering en de ambities van de stad blijven deze factoren in de toekomst impact hebben.

We zijn druk bezig met de uitvoering van de businesscase grootschalige vervanging en verduurzaming (8.400 armaturen) van de straatverlichting. Hierbij vervangen we conventionele armaturen  door LED-armaturen. Deze voorzien we van nieuwe slimme technologieën zoals dynamische verlichting, waarbij het licht op ingestelde tijden harder/zachter kan branden en op afstand via een computer is te bedienen.

Daarnaast werkten we aan het inhalen van de onderhoudsachterstand van de wegen. In 2020 voeren we een nieuwe weginspectie uit. Aan de hand daarvan maken we duidelijk of we met de actualisatie van 2018 nog steeds op koers zitten om de achterstanden vóór 2022 weg te werken.

In 2019 werkten we op verschillende plaatsen, zoals in Prinsenbeek en Ulvenhout,  aan het oplossen van wateroverlast door de aanleg van gescheiden riolering. Voor grondwateroverlast is het beeld nog steeds positief. Er is geen sprake van (nieuwe) structurele overlastlocaties.

Ook startten we met de vergroening van de Menno van Coehoornstraat en de realisatie van een koele route tussen nieuwe bomen op de Nijverheidssingel. Verder zetten we concrete vervolgstappen voor het project de Nieuwe Mark. Met het realiseren hiervan creëren we een klimaatbuffer binnen stedelijk gebied. Door het succes van de subsidieregeling groene daken werkten we in 2019 aan een verbrede regeling die per 1 april 2020 (en met meer budgetruimte) van kracht gaat.

Uit de evaluatie en actualisatie van het beleidskader in 2018 kwam naar voren dat de budgetten onder spanning stonden. Geconstateerd werd dat met de beschikbare middelen de afspraken voor de onderhoudsniveaus niet gehaald zouden worden. In het bestuursakkoord Lef en Liefde is het budget voor de kapitaalgoederen met € 2,1 miljoen per jaar verhoogd. De extra middelen zetten we in op het behalen van de vastgestelde beleidsdoelen in het beleidskader kapitaalgoederen. Van de extra middelen gaat € 0,6 miljoen naar de voorziening onderhoud openbare ruimte. Op de projecten binnen deze voorziening zit vertraging door onder andere PFAS, maar ook door werk met werk maken en de afstemming met derden. Hierdoor voerden we niet alles in 2019 uit en gaan we verder in 2020 en 2021. De financiële middelen blijven beschikbaar binnen de voorziening en vormen geen risico. Voor verhardingen en civieltechnische kunstwerken zetten we de extra middelen voornamelijk in op het klein- en middelgroot onderhoud. Het concrete resultaat hiervan toetsen we in de inspecties van 2020.