Grote projecten in de stad

In 2019 kreeg de grootschalige gebiedsontwikkeling van de spoorzone de naam CrossMark Breda. Het ligt namelijk in de ambitie om de stad te laten groeien over de rivier de Mark richting het gebied van Corbion. Op de plek van de Mark gaat de ontwikkeling van de spoorzone de Zoete Delta kruisen, het grootschalig waterlandschap dat de verstedelijking klimaatadaptief en attractief moet maken. De ambitie is om een grenzeloos vestigingsmilieu te doen ontstaan in Crossmarks. Via diezelfde Mark sluiten we aan op de historische binnenstad en iets zuidelijker op de Gasthuisvelden. De plannen voor de realisatie van de Nieuwe Mark zijn hier concreter geworden met de start van de voorbereiding van de realisatie van dit project.
In maart 2019 is de bestaande samenwerkingsovereenkomst met de provincie rond de transformatie van 150 hectare in het Centrum van Breda verder geconcretiseerd. Aan deze overeenkomst koppelden we een Plan van Aanpak. Hierin benoemden we resultaten op het vlak van mobiliteit, energietransitie, klimaatadaptatie en sociale veerkracht voor de periode 2019-2022. We legden ook de nadruk op het bovenlokale belang van een stedelijk programma rond het internationale treinstation. Onderdelen van deze overeenkomst zijn terug te vinden in het provinciale bestuursakkoord. Het Plan van Aanpak heeft ook een vertaling gekregen in de B5-samenwerking rondom binnenstedelijke interactiemilieus.

We werkten in 2019 aan deals tussen beide overheden rond aandacht en middelen voor infrastructuur, groen/water en stedelijk programma met een bovenlokale betekenis.

Breda neemt een actieve rol in het landelijke krachtenveld rond middelen en aandacht voor binnenstedelijke transformatieopgaven. De centrumstedelijke opgave is relatief groot ten opzichte van andere middelgrote gemeenten en levert toonaangevende casuïstiek voor onder andere Platform 31, ministeries en kennisinstellingen. Mét de regio zette Breda zich op de kaart met een regionale investeringsagenda (RIA).

We lanceerden de naam CrossMark. Binnen CrossMark Breda werken we aan de thema’s energietransitie, klimaatadaptatie en innovatie binnen 3 projecten. We komen nog niet toe aan financial engineering anders dan scherpe financiële afspraken maken met ontwikkelaars.

Stationskwartier, bouwprojecten van oost naar west

• De bouw van de eerste fase van 3 Hoefijzers-Noord door AM startte: 55 van 270 woningen. Ook de verkoop van de 2e fase startte: 54 woningen.
• Bij deze planrealisatie volgden we inrichtingsactiviteiten intensief en passen we actief omgevingsmanagement toe.

Voor de locatie Stationslaan Oost is het bestemmingsplan onherroepelijk geworden en is de omgevingsvergunning verleend. De uitvoeringsvoorbereiding is begonnen en actief omgevingsmanagement is ingezet.

• Bestemmingsplan 5 Tracks is onherroepelijk geworden.
• De controle op het verloop van de btw-afdracht voor de overgedragen gronden van het station (het Openbaar Vervoer Terminal Complex) konden we in 2019 nog niet afronden. In afwachting hiervan troffen we een voorziening.
• We continueerden de samenwerking met het waterschap Brabantse Delta en de Provincie Noord-Brabant. Met het Rijk bespraken we de mogelijkheden voor een beroep op de nationale impuls voor de woonagenda als bijdrage aan de randvoorwaarde voor de binnenstedelijke gebiedsontwikkeling.

Openbare ruimte Stationskwartier

• De inrichting van de Spoorstraat, de Stationsweg en de 3e fase Stationslaan is klaar. Aan de Stationsweg sloopten we een kantoorgebouw. Hiervoor in de plaats komt in 2020 een fietsenstalling.
• Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte van de Menno van Coehornstraat is in voorbereiding.

Havenkwartier

• We werkten aan het Gebiedsperspectief Havenkwartier. Hierbij is behoud van het erfgoed uitgangspunt, maar een goede herbestemming is een grote uitdaging.

We onderzochten een aantal thema’s:

• Energietransitie. Een collectief systeem voor warmte-koude-uitwisseling aangevuld met aquathermie. Mobiliteit in relatie tot de parkeerstrategie en vergroening voor klimaatadaptatie.
• Voor het deelgebied Backer & Rueb met Amvest verhoogden we het aantal woningen van 350 naar 450. We werkten aan het stedenbouwkundig plan en de haalbaarheid hiervan. Het afsluiten van de anterieure overeenkomst is iets opgeschoven in tijd richting voorjaar 2020.
• Deelgebied KlaversJansen: Het plangebied voor het Consortium Spoorzone Breda kan mogelijk worden vergroot met de bestaande loods. Hiermee kan de parkeergarage beter worden ontwikkeld en een goede overgang van woningbouw naar cultuurcluster worden gerealiseerd. De haalbaarheid van deze optie is in onderzoek, het afsluiten van de anterieure overeenkomst is opgeschoven richting voorjaar 2020.
• Voor het cultuurprojectgingen we een intensieve samenwerking met culturele partijen aan voor verduurzaming en doorontwikkeling van de panden Bloos en Stokvis. Voor het pand Elektron wordt afstemming met de planontwikkeling van Amvest onderzocht.
• Voor de openbare ruimte maakten we een schetsontwerp voor de Minister Kanstraat, grenzend aan het woningbouwproject Klavers Jansen. We betrokken inwoners bij herinrichting van de Belcrumhaven.

Corbion-Zoete Delta
Met de eigenaar verrichtten we onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden van het Corbion-terrein. En we deden  aanvullend bodem- en geuronderzoek om een mogelijke allocatie van functies te kunnen bepalen (wonen, werken,  leisure). Ook vond een analyse plaats van de noodzakelijke bovenwijkse voorzieningen in dit gebied (onder andere de ontsluitingsopgave, inrichting retentiezone Zoete Delta) en het mogelijke kostenverhaal rond deze investeringen. Het onderzoek ronden we in februari 2020 af. Eigenaar en gemeente verwachten voor de zomer van 2020 tot uitspraken te komen rond een ontwikkelperspectief. Het is wel duidelijk dat voor de realisatie van de bovenwijkse investeringen, voorwaarde voor de ontwikkeling van dit gebied de steun van de markt en andere overheden (provincie, waterschap, rijk) hard nodig is. Mede met het oog hierop intensiveerden we de samenwerking.

Oostflank
Voor de Oostflank van de binnenstad stelde de raad in mei 2018 het ambitiedocument Naar de aard van de middeleeuwse muur vast. Dit geeft de kaders voor kwaliteitsverbetering aan de oostzijde van de binnenstad door herinrichting van de openbare ruimte. De verkeerskundige uitgangspunten voor de herinrichting waren in 2019 in consultatie. Daarnaast is bij omwonenden/ geïnteresseerden opgehaald wat zij wel/niet willen terugzien in het ontwerp voor de openbare ruimte. Hieruit kwamen inzichten die leidden tot extra studie en aanpassen van het voorlopig ontwerp. De planning is dat we in Q2 2021 starten met de herinrichting van de Vlaszak en directe omgeving. Hier maken de herinrichting van het Gasthuyspleintje en ontsluiting van parkeerplaats Beyerd/Vlaszak ook deel van uit. Dit vond dus in tegenstelling tot eerdere planning, nog niet plaats.
Volgens planning realiseerden we samen met deeleigenaar en ontwikkelaar Maas-Jacobs de verbouwing van de Houtmarktpassage en bijbehorende tijdelijke aanpassingen van de openbare ruimte.
Daarnaast werkten we hard aan de herontwikkeling van het KPN-pand. We troffen voorbereidingen voor een bestemmingsplanprocedure. Het ontwerpproces van het gebouw en de omliggende openbare ruimte lopen.
De ontwikkeling van het perceel van de Kloosterkazerne naast het casino is nog niet gestart.

In november 2019 stelde het College het Voorlopig Ontwerp vast van de Nieuwe Mark. In december besloot de raad voor de verdere uitwerking en realisatie krediet te voteren. Onderdeel van dit project is Green Quays, waarbij de inrichting van de openbare ruimte op innovatieve wijze meer klimaatadaptief, aangenamer en fraaier wordt. De EU draagt hier substantieel aan bij via een UIA-subsidie. (Urban Innovative Actions in september toegekend). Daarnaast is er een brede coalitie aan (inter)nationale en lokale samenwerkingspartners actief. Het Definitief Ontwerp bieden we in mei 2020 ter besluitvorming aan het college aan.

In juni opende de Rooi Pannen (mbo-opleiding voor horeca, toerisme en vrije tijd) haar nieuwe onderwijsgebouwen feestelijk. Een intensieve verbouwing en een van de grootste restauratieprojecten in Breda sinds jaren hebben de historische gebouwen op de voormalige Seelig-kazerne een nieuw leven gegeven.

Voor de herontwikkeling van de voormalige UWV-locatie aan de Markendaalseweg startte in 2019 een bestemmingsplanprocedure , waarvan januari 2020 de inspraaktermijn is geëindigd. Na afronding van deze fase start normaliter medio 2020 de sloop van de bestaande panden. De oplevering van de nieuwe woningen in The Marker wordt voorzien voor medio 2023.

Met eigenaar/ontwikkelaar BPD vonden diverse werksessies plaats over een ontwikkel- en realisatiestrategie van de voormalige Kadasterlocatie en omgeving, voor woningbouw. Dat leidde nog niet tot een bevredigend resultaat. Beide partijen willen er in 2020 uit te komen.

Anders dan aanvankelijk de bedoeling was, werkten we niet samen met het Rijksvastgoedbedrijf aan een toekomstvisie voor het kazerneterrein Seelig-zuid. Partijen besloten samen te werken aan een voorlopige koopovereenkomst op basis van de huidige situatie. Deze bieden we in 2020 ter besluitvorming aan.

Alle ruimtes van het voormalige belastingkantoor de Teruggave zijn verhuurd.  De community van huurders hielp elkaar nog actiever onder het motto wederkerigheid. In 2020 bouwen we waar mogelijk uit naar de omgeving. De toekomst van het pand/de locatie maakt onderdeel uit van de co-creatie Seelig-zuid.

Ondanks vele inspanningen is het nog niet gelukt te komen tot een vastgelegde ontwikkel- en realisatiestrategie voor de rechtbank (en omgeving) 2Dat komt door de complexiteit van het pand, de overname van een ander pand en de spanning op de woningmarkt. Het pand rechtbank is sinds 2019 in beheer bij de afdeling Vastgoedbeheer van de gemeente. In goede samenspraak met de buurt zijn er afspraken gemaakt over het tijdelijk beheer met het oog op sociale veiligheid. Naast intensieve bewaking door een gespecialiseerd bedrijf vinden er ook incidentele activiteiten plaats. Daarmee is zowel de levendigheid als het toezicht gediend. In 2020 zal er een besluit worden genomen over het proces van herontwikkeling van alle 3 de panden, en of dat in gezamenlijkheid of in delen moet gaan.

In 2019 startten trajecten om de energietransitie in gang te zetten. Zoals de wijkenergietransitie-teams en de onderzoeken aquathermie en warmtenet. Daarmee gaan we in 2020 verder.
Dit moet leiden tot een visie op de energietransitie van het plangebied Gasthuisvelden en de aanliggende wijk Fellenoord, samen met woningbouwcorporaties. Kritische succesfactor hierbij is voldoende middelen om deze ambitie uit te kunnen werken.